Open Zorgkosten

Het ontsluiten van data gerelateerd aan zorg is één van de projecten waar Open State Foundation zich de afgelopen jaren mee bezig heeft gehouden. Wij hebben in samenwerking met de Consumentenbond er o.a. voor gezorgd dat er meer inzage is de prijzen van ziekenhuisbehandelingen. Hieronder kan je meer lezen over het zorgdossier.

Sinds Open State Foundation in 2014 een procedure startte om zorgtarieven openbaar te krijgen, worden mondjesmaat steeds meer prijzen openbaar. Verzekeraars publiceren delen van hun tarieven, sommige ziekenhuizen geven hun tarieven weer én ook consumenten helpen mee door hun tarieven te delen in een verzameltool die Open State Foundation samen met de Consumentenbond heeft ontwikkeld.

In 2016 startte de Consumentenbond de actie Wat kost mijn zorg?! (gearchiveerde pagina) met een oproep aan ziekenhuizen en verzekeraars om hun tarieven voor ziekenhuisbehandelingen te delen. Vervolgens werden consumenten opgeroepen hun rekening te delen.

Samen met de Consumentenbond willen we dat prijzen van behandelingen in het ziekenhuis openbaar worden gemaakt, zodat je prijzen en ziekenhuizen met elkaar kunt vergelijken. Veel consumenten hebben nog geen idee wat een behandeling in het ziekenhuis kost. Zij worden achteraf geconfronteerd met hoge rekeningen, zonder dat zij vooraf kunnen inschatten wat het ze gaat kosten, of de verschillende ziekenhuizen met elkaar vergelijken.

Na het lanceren begin september 2016 van een module waarin met consumenten ziekenhuisrekeningen zijn verzameld, heeft de Consumentenbond nu ook alle bekende tarieven gepubliceerd. In die database, ontwikkeld in samenwerking met Open State Foundation, staan meer dan 715.000 prijzen van ziekenhuisbehandelingen voor de periode 2016-2018.

Stapsgewijs

Open State Foundation startte in 2014 een procedure die eindigde bij de Raad van State in een hoger beroep die zij tegen de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) had aangespannen om inzage te krijgen in alle ziekenhuistarieven. Ook minister Schippers heeft de NZa heeft inmiddels opdracht gegeven om een plan te maken om alle zorgtarieven stapsgewijs bekend te maken.

Overzicht

Zaak om transparantie zorgkosten bij Raad van State

Open zorg data

Het is op dit moment nagenoeg onmogelijk om als patient, belasting- en premiebetaler inzicht te krijgen in de kosten van zorg. Dit terwijl het overgrote deel van de zorg vergoed wordt uit collectieve middelen, iedere Nederlander verplicht is zichzelf te verzekeren en premies- en belasting te betalen.

Zorgaanbieders en verzekeraars geven geen inzicht in gehanteerde prijzen voor behandelingen. De facturen van behandelingen in het ziekenhuizen worden in veel gevallen direct doorgestuurd naar de zorgverzekeraars en zijn pas maanden na behandeling inzichtelijk voor patiënten. Ook zijn tariefverschillen tussen ziekenhuizen en de verschillende zorgverzekeraars op dit moment niet transparant, terwijl hier grote verschillen in zijn.

Sinds de introductie van marktwerking in de zorg werken zorgaanbieders met een declaratiesysteem waarbij zij voor een bepaalde medische behandeling een zorgproduct opmaken; de zogenaamde Diagnose Behandel Combinatie. Met dit DBC-zorgproduct brengt een ziekenhuis alle kosten vanaf de diagnose tot en met een behandeling in rekening.

De Wet marktordening gezondheidszorg veronderstelt dat burgers kiezen voor zorg vanuit kostenbewustzijn. Om dit mogelijk te maken is dan wel noodzakelijk dat de burger goede informatie krijgt teneinde verantwoorde keuzes te kunnen maken.

Dat is de reden waarom Open State Foundation begin 2014 een verzoek op basis van de Wet Openbaarheid van Bestuur indiende bij het landelijke DBC-informatiesysteem DIS om informatie over tarieven, prijzen en gedeclareerde zorgkosten per zorgaanbieder openbaar te maken. Bovendien werd verzocht om deze gegevens digitaal in een machine-leesbaar formaat dan wel als ruwe data beschikbaar te stellen.

Op 27 augustus 2015 vond bij de rechtbank in Amsterdam een zitting plaats over een beroep in deze zaak. Op 8 oktober 2015 meldde de rechtbank dat ze 6 weken extra tijd nodig heeft om tot een uitspraak te komen.

Op 30 oktober 2015 deed de meervoudige kamer van de afdeling bestuursrecht van de rechtbank Amsterdam uitspraak in de zaak. In het oordeel geeft de rechtbank de Nederlandse Zorgautoriteit gelijk dat het geen inzage geeft in zorgkosten. Volgens de rechtbank zijn de gevraagde gegevens zijn aan te merken als bedrijfs- en fabricagegegevens en dat uit de niet-verstrekte informatie is af te leiden welke en hoeveel DBC-zorgproducten door zorgaanbieders zijn gedeclareerd en hoeveel patiënten een zorgaanbieder bedient.

In de tweede week van december 2015 tekende Open State Foundation beroep aan bij de Raad van State. Op 15 november 2016 diende het hoger beroep bij de Raad van State.

Tijdlijn

Alle gerelateerde documenten zijn te doorzoeken en te downloaden via DocumentCloud.

Externe artikelen

16/09/2016 Zorgverzekeraars aan zet bij transparant maken tarieven ziekenhuizen
06/09/2016 Consumentenbond vraagt ziekenhuisnota’s voor inzicht in prijzen
25/08/2016 Waarom zijn de tarieven van ziekenhuizen nog steeds geheim?
08/08/2016 Opmerkelijke koerswijziging NZa over publicatie ziekenhuistarieven
04/08/2016 Prijslijst ziekenhuisingrepen interessant voor kleine groep
14/03/2016 Waarom, oh waarom, weigert de NZa de belangrijkste zorgdata vrij te geven?
17/12/2015 CBP doet onderzoek DIS-gegevens bij NZa
06/11/2015 Niemand mag weten wat de kosten zijn van onze zorg
04/11/2015 Uitspraak rechtbank Amsterdam
18/09/2015 ACM wil dat tarieven ziekenhuizen openbaar worden
12/09/2015 Waarom het ene ziekenhuis zoveel meer rekent dan het andere
03/09/2015 Rechtszaak Open State kan ‘game changer’ zijn
27/08/2015 Waarom de tarieven in ziekenhuizen nog steeds geheim zijn
19/08/2015 Declaraties zorginstellingen moeten openbaar
06/02/2014 Mist gezondheidszorg open data?
23/05/2013 Minister Schippers maak zorgdata transparant en toegankelijk voor burgers