Op de valreep van het kabinet en zeven dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen heeft Minister Kamp (EZ) een wetsvoorstel ingediend waarmee het handelsregister voorgoed wordt gesloten. Open State Foundation roept politieke partijen op om dit voorstel naast zich neer te leggen en na de verkiezingen via een nieuw regeerakkoord ervoor te zorgen dat het handelsregister voor eens en altijd wordt ontsloten als open data. Open State Foundation en andere pleitbezorgers voor open data pleiten al sinds 2009 voor een echt open handelsregister.
Oneigenlijk voorbehoud Databankenwet zet handelsregister op slot.
Dit wetsvoorstel staat haaks op een eerdere aankondiging van de minister in 2016 om het handelsregister als open data te ontsluiten. Door middel van het uitsluiten van het handelsregister van de wet hergebruik overheidsinformatie en een voorbehoud op de Databankenwet doet Minister Kamp van Economische Zaken het handelsregister op slot. Het handelsregister is een openbaar register dat geproduceerd wordt in opdracht van de rijksoverheid grotendeels gefinancierd vanuit publieke middelen. Het kan niet de bedoeling van de Databankenwet zijn om monopolies te laten ontstaan op het gebruik van informatie die is verzameld vanuit een publieke taak. Dit wetsvoorstel beoogt dat wel.
‘Een open en vrij toegankelijk handelsregister is goed voor de economie, handel en innovatie,’ zegt Arjan El Fassed, directeur van Open State Foundation. ‘Handelsregisters die gegevens als open data ontsluiten kosten belastingbetalers, ondernemers en de overheid veel minder dan gesloten registers, zoals het handelsregister dat in Nederland wordt beheerd door de Kamer van Koophandel’.
Breed maatschappelijk draagvlak voor open handelsregister
Ook MKB Nederland, VNO-NCW, LTO Nederland en diverse maatschappelijke organisaties hebben zich uitgesproken voor een open handelsregister, gefinancierd uit publieke middelen, zodat iedereen gelijkwaardig vrije toegang heeft tot deze voor de BV Nederland en samenleving als geheel belangrijke publieke informatie. Het wetsvoorstel van Kamp staat ook haaks op de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer die hem in 2015 opriep te onderzoeken op welke wijze het handelsregister ontsloten zou kunnen worden.
Nederland loopt achteruit
Onlangs werd in Frankrijk het handelsregister ontsloten als open data. Daar is informatie te vinden over 10 miljoen bedrijven met gemiddeld 10 duizend updates per dag. Daarmee heeft Frankrijk net als Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Indonesië en zelfs Roemenië een open handelsregister. In Frankrijk heeft iedereen nu vrij toegang tot die data en de verwachte economische en maatschappelijke impact is groot.
‘Nederland zou het voorbeeld van landen als Frankrijk moeten volgen en het handelsregister echt open te stellen’, stelt El Fassed voor. ‘Dit voorstel van Kamp op de valreep van het kabinet werkt innovatie tegen, belemmert de economie en transparantie. In plaats van energie te verspillen met het voorkomen dat handelsregister open gaat, is het aan een nieuwe coalitie om ervoor te zorgen dat het handelsregister voor eens en altijd toegankelijk wordt voor iedereen.’