Deze week was het precies twee jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Deze midterms zijn een goed moment om de balans op te maken. Wat stond er ook alweer in het coalitieprogramma? Open State Foundation heeft met hulp van Topstukken alle gemeentelijke coalitieakkoorden beschikbaar gesteld.
Via Open Coalitieakkoorden zijn alle akkoorden te doorzoeken en zelfs via een API te benaderen. Je kunt zelf zien welke plannen gemeenten hebben gemaakt en wat er de komende twee jaar nog moet gebeuren. Voor échte lokale transparantie en open gemeenten, hebben we hieronder vier tips.
1. Maak een lokale datainventarisatie
De meeste gemeenten weten niet welke data ze beheren, verwerken of archiveren. Ook inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties hebben weinig inzicht in welke gegevens gemeenten hebben. Reden genoeg om een data-inventarisatie te maken. De meeste ministeries hebben dat vorig jaar al gedaan. Ook de gemeente Utrecht heeft hiermee een begin gemaakt. Met een data-inventarisatie geef je optimaal inzicht in welke data de gemeente beheert en welke openbaar gemaakt kunnen worden en op welke termijn. Door de inventarisatie openbaar te maken, kunnen inwoners, ondernemers en hergebruikers zien welke datasets de gemeente heeft en kan de gemeente het ontsluiten van datasets prioriteren aan de hand van de vraag.
2. Leer de Wet hergebruik overheidsinformatie
Op 18 juli 2015 is de Wet hergebruik van overheidsinformatie in werking getreden. Deze wet geeft informatievragers het recht om data in herbruikbaar, open en machine-leesbaar formaat op te vragen. Uit een steekproef van Open State Foundation blijkt dat veel overheden de wet nog niet goed kennen en correct uitvoeren. Zorg ervoor dat het ambtelijk apparaat deze wet kent en dat informatie in een open en herbruikbaar formaat beschikbaar kan worden gesteld. Deze handleiding helpt daarbij.
3. Open raadsinformatie
Raadsinformatie is de digitale smeerolie van de lokale democratie. Moties, notulen, stemuitslagen, oftewel democratische basisinformatie moet voor iedereen in een herbruikbaar en open formaat beschikbaar zijn. Dit versterkt de informatiepositie van raadsleden, inwoners en journalisten en maakt nieuwe en innovatieve toepassingen mogelijk. Open raadsinformatie versterkt lokale democratie. Het is een belangrijk actiepunt in het Actieplan Open Overheid 2016-2017. Volg het voorbeeld van een zestal gemeenten die raadsinformatie inmiddels hebben ontsloten en neem contact op.
4. Openspending Detaildata
Via Openspending.nl worden al elk kwartaal begrotingen en kwartaaluitgaven van gemeenten en provincies ontsloten. Dit zijn financiële gegevens die gemeenten en provincies elk kwartaal aan het CBS aanleveren. Deze cijfers zijn echter op een hoog aggregatieniveau. Met het ontsluiten van gedetailleerde financiële data van gemeenten zijn ook diepere lagen van details toegankelijk. Hierdoor worden inkomsten en uitgaven inzichtelijker dan ooit. Het is bovendien een ander belangrijk actiepunt in het Actieplan Open Overheid. De detaildata van de provincie Groningen en de gemeenten Utrecht, Dordrecht, Groningen, Oirschot, Heerlen en Lelystad is al beschikbaar. Gemeenten die ook financieel transparant willen zijn, kunnen uiteraard contact opnemen.
