Het onderzoeksrapport ‘Blaadjes op het spoor’ van het Instituut Maatschappelijke Innovatie, de Universiteit van Amsterdam en Open State Foundation leidde niet alleen tot een ware mediastorm. Tweede Kamerleden dienden vier moties in over de uitvoering van de Wet open overheid, en deze zijn allemaal aangenomen.
In februari publiceerden het Instituut Maatschappelijke Innovatie, de Universiteit van Amsterdam en Open State het onderzoeksrapport ‘Blaadjes op het spoor’. Het rapport analyseert de beantwoording van Woo-verzoeken door ministeries in 2023, en trekt een pittige conclusie: ministeries overschreden in 2023 de wettelijke termijn van maximaal 42 dagen nóg ruimer dan in 2022, met een gemiddelde beantwoordingstermijn van 172 dagen.
Op 13 februari boden we het rapport aan in de Tweede Kamer, en op 15 februari ging de vaste commissie Binnenlandse Zaken in debat over de Wet open overheid. Kamerleden refereerden ruimschoots aan Blaadjes op het spoor: ze waren geschokt door de conclusies en pleitten voor verbetering. Open State was aanwezig bij dit commissiedebat en schreef een verslag.
Drie weken later werden er tijdens een Tweede Kamerdebat vier moties ingediend over de uitvoering van de Wet open overheid, die rechtstreeks teruggrijpen op ons rapport. Sandra Palmen (NSC), Glimina Chakor (GroenLinks-PvdA) en Joost Sneller (D66) dienden de volgende moties in:
- Motie van het lid Sneller c.s. over de Woo overeenkomstig de wet en de jurisprudentie uitvoeren: met algemene stemmen (150 voor);
- Motie van de leden Chakor en Palmen over overleg met indiener bij omvangrijke Woo-verzoeken: 112 voor (alleen PVV en JA21 tegen);
- Motie van het lid Palmen over vanaf 2024 minimaal de helft van de Woo-verzoeken binnen de termijn af te handelen: 113 voor (alleen PVV tegen);
- Motie van het lid Palmen over onderzoek naar aanpassingen die leiden tot het sneller, actief en meer geautomatiseerd openbaar maken van overheidsinformatie: met algemene stemmen (150 voor).
In de laatste motie wordt Open State zelfs expliciet genoemd. In deze motie constateert de kamer “dat ondanks een explosieve groei van overheidsbesluiten en informatie, de Open State Foundation concludeert dat het beheer en openbaren van overheidsinformatie door de overheid slechts als bijzaak wordt beschouwd” en “verzoekt de regering te onderzoeken welke aanpassingen leiden tot het sneller, actief en meer geautomatiseerd openbaar maken van overheidsinformatie waarbij de inzet van extra ambtenaren, in de parafenlijn, beperkt kan worden.”
Tijdens de stemmingen op 12 maart werden alle moties aangenomen! Open State is blij met de impact van Blaadjes op het spoor en met de brede steun vanuit de Tweede Kamer voor het verbeteren van de uitvoering van de Woo. Nu is het kabinet aan zet – de huidige en het volgende – om de verbeteringen waar te maken.