Als je in Nederland een Wob-verzoek indient, wacht je gemiddeld 161 dagen is de conclusie van het vandaag gepubliceerde onderzoek “Ondraaglijk traag” van het Instituut Maatschappelijke Innovatie en Open State Foundation. Uit het onderzoek blijkt verder dat veel Wob-verzoeken (ruim de helft) niet worden gepubliceerd. Dit draagt niet bij aan de gewenste openheid. De wettelijke termijn hiervoor is 28 dagen, dit wordt bij lange na niet gehaald.
Het rapport analyseert de door de Rijksoverheid gepubliceerde beantwoorde Wob-verzoeken in de periode oktober 2020 – september 2021. De corona- gerelateerde Wob-verzoeken zijn in bovenstaande cijfers niet meegenomen en worden in het rapport apart behandeld (afhandelingstermijn van 225 dagen).
De beantwoordingstermijnen verschillen sterk van ministerie tot ministerie – met OCW als snelste en I&W als traagste – maar komen gemiddeld voor ieder ministerie boven de wettelijke termijn. Die is 28 dagen, met de mogelijkheid van verlenging (indien omvang of gecompliceerdheid van de informatie een verlenging rechtvaardigt) met nog eens 28 dagen onder de Wob en 14 dagen onder de Wet open overheid. Deze Woo vervangt per 1 mei de Wob.
Uit het onderzoek blijkt verder dat veel Wob-verzoeken (ruim de helft) niet worden gepubliceerd. Dit draagt niet bij aan de gewenste openheid. Uit de beschikbare data komt het beeld naar voren van een overheid die meer is begaan met risicomijding dan met het inwilligen van het grondrecht van iedere burger op informatie. Nederland heeft het Verdrag van Tromsø uit 2009 waarin dit recht wordt vastgelegd nog steeds niet ondertekend of geratificeerd. De meeste Wob-verzoeken zijn ondanks geklaag van politiek en ambtenarij niet overdreven omvangrijk; slechts bij 14% worden meer dan 250 pagina’s verstrekt.
Het lijkt erop dat de beantwoording van Wob-verzoeken steeds trager gaat. Vergelijkbaar onderzoek over 2016 concludeerde dat ministeries in 61% van de gevallen de termijn van twee maanden overschreden. In 2019 verslechterde dat naar 71%. In het huidige onderzoek komen we op ruim 80%.