In het voorjaar van 2019 deed Open State Foundation onderzoek naar de zogeheten ‘registers van verwerkingen’ van overheidsorganisaties. We wilden graag weten hoe openbaar deze onder de privacywetgeving verplichte registers zijn.
Na eerst online te hebben gezocht welke overheden de registers al online hebben staan en het daarna vragen, hebben we de gemeenten en ministeries die daar geen positief gehoor aan gaven een Wob-verzoek (verzoek tot het openbaar maken van overheidsinformatie) gestuurd voor deze informatie. Zo ook het Ministerie van Defensie.
Alle ministeries hebben, mede dankzij ons aandringen, hun register van verwerkingen online gepubliceerd op de hiervoor ingerichte website https://www.avgregisterrijksoverheid.nl/. Hierin kunnen geïnteresseerden kijken welke persoonsgegevens overheden van ze gebruiken, waarom en met welke grondslag.
De grote afwezige hierop is het ministerie van Defensie. Hoewel ze wel al een mooie pagina hebben op de website, staat daar: “Binnenkort vindt u op deze pagina een overzicht van ongerubriceerde primaire verwerkingen van persoonsgegevens van het ministerie van Defensie.”
70mb aan pdf’jes
Ons Wob-verzoek is uiteindelijk begin januari gedeeltelijk gehonoreerd. Voor degenen die gelukkig worden van uitgeprinte en vervolgens weer ingescande a4-tjes: Defensie heeft bijna 70 mb aan pdfjes voor je. Maar – weer 6 weken later – zorgen ‘technische perikelen’ er nog steeds voor dat het niet op een goed-toegankelijke manier beschikbaar is op de daarvoor bedoelde website.
Dat Defensie hierin zo achterloopt is exemplarisch voor de gebrekkige transparantie van dit ministerie. Zoals vorig jaar al bleek uit een vergelijkend onderzoek tussen verschillende ministeries van Defensie en hun transparantie, loopt het Nederlandse Defensie structureel achter in het publiceren van open data.
Open State Foundation dringt aan op meer transparantie bij Defensie. Het ministerie zou een begin kunnen maken door deze tips in acht te nemen:
- Neem de rijksbrede data-inventarisatie serieus en identificeer data die als open data beschikbaar kan worden gesteld, neem je buitenlandse collega’s als inspiratie en leg uit waarom besloten wordt dat bepaalde data niet als open data gedeeld kan worden;
- Ga in gesprek met (potentiële) hergebruikers van de data van het ministerie om te helpen identificeren welke data prioriteit heeft om vrij te geven;
- Publiceer niet alleen informatie op de website in weekoverzichten, waarbij het moeilijk terugzoeken en hergebruiken is. Verzamel en publiceer deze data als open data via data.overheid.nl;
- Richt de data-systemen bij Defensie in met transparantie in het achterhoofd. Publieke verantwoording is niet een nagedachte maar moet meegenomen worden in het ontwerp;
- Stel een open data-coördinator aan die transparantie moet aanjagen binnen Defensie.
Afbeelding: CC0 via het Nationaal Archief, Groetweigerdag, soldaat leest krant over aktie bij kazerne in Amsterdam.