In oktober riepen we op tot strengere handhaving en het centraal verzamelen van belangrijke beleidsindicatoren van gemeenten en provincies over externe inhuur en overhead. De cijfers waren slecht toegankelijk of werden niet gedeeld in de begroting bleek uit onderzoek van Open State. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft gehoor gegeven aan onze oproep om toegankelijkheid en inzicht in deze cijfers te garanderen. Gemeenten en provincies moeten deze cijfers nu verplicht in hun IV3 verantwoording opnemen en opsturen naar het CBS.
Uit de Staatscourant:
“Op grond van artikel 2 van de Financiële-verhoudingswet dienen de financiële gevolgen van beleidsvoornemens van het Rijk voor provincies of gemeenten nader toegelicht te worden. Bij deze wijziging gaat het om het opnemen van de financiële kengetallen en enkele beleidsindicatoren aan de IV3-rapportages (informatie voor derden). Gemeenten en provincies zijn nu al verplicht om de financiële kengetallen te berekenen en op te nemen in de interne begroting en jaarstukken. Gemeenten zijn eveneens reeds verplicht om bepaalde beleidsindicatoren te berekenen voor de begroting en jaarstukken. Dat betekent concreet dat zij na wijziging van het BBV deze gegevens slechts hoeven over te nemen in voormelde IV3. Deze minimale toename is dan ook niet te kwantificeren. Ook voor het CBS zullen de wijzigingen slechts leiden tot minimale extra werkzaamheden, aangezien het nu ook al de kengetallen verwerkt als onderdeel van de IV3-processen.”
Sinds 2017 zijn gemeenten verplicht in hun begroting en realisatie zogenaamde beleidsindicatoren op te nemen die inzicht geven in externe inhuur, overhead en bijvoorbeeld de bezetting. Uit onderzoek van Open State Foundation in oktober 2018 bleek echter dat een op de drie gemeenten deze verplichte cijfers of niet volledig in de begroting heeft staan, en dat wanneer ze wel beschikbaar zijn veel cijfers niet kloppen of actueel zijn.
Hoe beleidsindicatoren gedeeld worden
Er zijn een groot aantal beleidsindicatoren voor gemeenten, en die worden op verschillende manieren gedeeld, afhankelijk van het type getal. Veel gaat via het CBS, maar ook bijvoorbeeld via DUO of het Verwey Jonker Instituut. De data waar Open State onderzoek naar deed zou gedeeld moeten worden via ‘eigen begroting’ of ‘eigen gegevens’. Dit werd echter zeer onvolledig en soms onjuist gedaan.
We zijn blij dat BZK besloten heeft deze gegevens nu verplicht gesteld heeft dat ze via de gebruikelijke IV3 rapportage naar het CBS gestuurd worden. Hiermee wordt toegang tot deze belangrijke verantwoordingsdata gegarandeerd zodat overheden, journalisten en onderzoekers kunnen analyseren en benchmarken.