Via openspending.nl zijn alle van gemeenten ontvangen begrotingen en uitgaven voor de verslagjaren 2012 en 2013 zichtbaar en vergelijkbaar gemaakt. Het betreft de zogenoemde Iv3-gegevens van gemeenten van de kwartaal- en jaarrekeningen en de begrotingen.
Dit is een belangrijke mijlpaal voor financiële transparantie in Nederland. Open data, de beschikbaarheid van herbruikbare en machine leesbare informatie voor iedereen is een onmisbare voorwaarde voor het versterken van de informatie positie van burgers, het vergroten van participatie en voor een goed functionerende lokale democratie.
Het traject
Met het ontsluiten van de financiële data van het Stadsdeel Centrum van de gemeente Amsterdam, lanceerde Open State Foundation in 2013 openspending.nl. Vervolgens is een traject gestart waarbij deze financiële data direct bij gemeenten, provincies en waterschappen werd opgevraagd.
Met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn het afgelopen jaar 403 gemeenten, 12 provincies en 24 waterschappen benaderd. Van deze 439 overheden heeft Open State Foundation van 169 gemeenten, 12 provincies en 17 waterschappen de data ontvangen. Samen met de stadsdelen van Amsterdam zijn binnen negen maanden de iv3 gegevens van 205 overheden ontvangen. Dit heeft ertoe geleid dat het CBS heeft besloten onbewerkte Iv3 data van decentrale overheden in 2015 beschikbaar te stellen.
Belangrijke mijlpaal, eerste stap
Vanaf het tweede kwartaal komt alle door gemeenten voor de verslagjaren 2010 tot en met 2014 aan het CBS geleverde gegevens als open data beschikbaar en zichtbaar en vergelijkbaar in openspending.nl. Vanaf dan zullen ook alle nieuwe kwartaal en jaarcijfers via open data beschikbaar komen. Ook de Iv3-gegevens van provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen worden dan toegankelijk.
Open State Foundation laat met openspending.nl zien op welke wijze in een relatief korte tijd, veel decentrale overheden bewogen kunnen worden om financiële gegevens als open data te ontsluiten en op nationaal niveau bij elkaar te brengen. Het ontsluiten van Iv3-data is daarbij een eerste stap.
Detail data
Onderzoek toont aan dat er behoefte is aan context en verdieping van de momenteel vrijgegeven Iv3-data. Op het vlak van Financiën ligt de volgende stap op de ontsluiting van financiële detailrapportages van decentrale overheden – financiële cijfers, zoals deze besproken worden door politieke organen zoals gemeenteraden, provinciale staten maar ook financiële commissies.
Een detailrapportage bevat op zijn minst deze gegevens, maar kan ook conform de inrichting van de financiële administratie nog op een hoger detail niveau de financiën beschrijven. Daartoe voert Open State Foundation met twee pioniers in Groningen op dit moment de pilot `financiële detaildata Groningen’ uit. Over enkele maanden verwachten we daaruit de eerste resultaten.