Een datavisualisatie met subsidiegegevens uit subsidietrekker.nl met behulp van Silk toont de grootste subsidieontvangers in 2013 maar het ontsluiten van die data is niet eenvoudig. Een stand van zaken.
Naar aanleiding van vragen in de Tweede Kamer zijn op 21 mei 2014 alle rijkssubsidies openbaar gemaakt. Deze overzichten van verstrekte subsidies per ministerie in 2013 zijn te vinden op opendata.rijksbegroting.nl. Het gaat om meer dan 21 duizend subsidies. Omdat vaak overheden niet van elkaar weten welke overheid welke subsidies verleend aan welke ontvanger, lanceerde Open State Foundation op 12 juni, de website subsidietrekker.nl.
Wat opviel was dat de meeste subsidies werden verstrekt door het ministerie van Economische Zaken (7.533). In 2013 ontvingen 15.671 ontvangers rijkssubsidies. Woningcorporaties ontvangen de meeste subsidies en onderzoeksinstellingen als Dienst Landbouwkundig Onderzoek, CBS, TNO en Centrum Indicatiestelling Zorg ontvingen de grootste subsidies.
Maar er zijn meer overheden. Vandaar dat Open State op zoek ging naar de in 2013 verleende subsidies van andere overheden. Inmiddels hebben we in subsidietrekker.nl ook alle subsidieoverzichten van alle provincies. Het vergaren van die informatie bleek niet zo eenvoudig.
De meeste provincies met een subsidieregister publiceerde deze als PDF bestand. Alleen Zuid-Holland en Noord-Brabant hadden daarnaast het bron (Excel) bestand beschikbaar gesteld. Op de vraag of deze informatie ook in een open formaat als csv of als bronbestand (in alle gevallen een Excel bestand) beschikbaar kon worden gesteld, antwoordden de provincies nogal verschillend.
De subsidieregisters van de provincies verschillen nogal van elkaar. De overzichten van Groningen en Utrecht zijn minder volledig dan de rest. Zo ontbreken nogal wat subsidies in het subsidieregister van Groningen (o.a. structurele subsidies, inrichting landelijk gebied, uitvoeringsprogramma jeugdzorg e.a.) en toont het subsidieregister van de provincie Utrecht alleen subsidies vanaf 25.000 euro.
Uiteindelijk moesten er bij twee provincies (Zeeland en Drenthe) een Wob-verzoek worden ingediend. Bij de provincies zijn de grote ontvangers vervoersbedrijven en bureaus jeugdzorg. De grootste subsidie, van 360 miljoen euro, werd door de provincie Gelderland verstrekt aan de Corporate Dienst van Rijkswaterstaat voor de doortrekking A15 Ressen naar A12 Oudbroeken.
Ook het vergaren van de in Nederland verleende subsidies vanuit Brussel is niet eenvoudig. In het Financial Transparency System zitten alleen de subsidies door de Europese Commissie zelf worden verleend, dat is 20% van alle in Nederland verleende Europese subsidies en ook in europaomdehoek.nl bleek niet alle data te zitten. Overigens staat op deze website een nogal merkwaardige disclaimer met fouten. De rest zou moeten liggen bij nationale en regionale autoriteiten.
Daarom dienden we op 3 juli 2014 bij het ministerie van Economische Zaken een verzoek in om een overzicht van alle in 2013 verleende subsidies uit het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds en het Cohesiefonds. De landbouw- en visserijsubsidies worden weliswaar gepubliceerd op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland maar niet als open data. Die zitten verborgen in een zoekmachine. Overigens lukte het ons wel om deze reeds openbare informatie te scrapen. Het gaat daarbij om meer dan 127.000 subsidies.
Bij gemeenten is het niet eenvoudiger. Er zijn slechts 27 gemeenten met een online subsidieregister met verleende subsidies in 2013. Alle subsidieregisters zijn PDF bestanden. We hebben de data uit de PDF bestanden moeten halen en zo opgenomen in subsidietrekker.nl. Ondanks dat het basale informatie is, hebben de meeste gemeenten geen openbaar (online) overzicht van verleende subsidies. Het is tijd dat daar verandering in komt.