Het is in Nederland niet eenvoudig om de juiste school voor je kinderen te vinden. Hoewel het Nederlandse onderwijs de vrije keuze van ouders benadrukt, is het systeem voor velen verwarrend. Ondanks dat er een enorme hoeveelheid informatie wordt verzameld in en over het onderwijs, was deze data tot voor kort nauwelijks open, laat staan beschikbaar voor hergebruik.
Welke scholen?
Ouders worden geconfronteerd met een grote verscheidenheid van scholen. Zo heb je openbare scholen met seculier onderwijs maar met verschillende onderwijs methoden of filosofische of pedagogische bases. Denk aan Montessori of Jena plan. Daarnaast is er speciaal onderwijs, rooms-katholieke, protestantse of islamitische scholen. Beide schooltypes worden gefinancierd door de overheid. Hoewel schoolinspectie rapporten voor individuele scholen konden worden aangevraagd, was het onmogelijk deze informatie te vergelijken, zowel met andere scholen als in de tijd.
In 2011 begon dat te veranderen. Open State bracht datahouders van overheids- en semi-gouvernmentele onderwijsinstellingen, zoals de Dienst Uitvoering Onderwijs, de Onderwijsinspectie en diverse educatieve raden in contact met ontwikkelaars uit de ‘Hack de Overheid’-gemeenschap. Open State stimuleerde discussie tussen gebruikers van onderwijsgegevens en data providers. Daarbij kwamen allerlei vragen ter sprake over de eigendom van gegevens, privacy en hergebruik. Met het in kaart brengen van het hele palet van onderwijsinstellingen en onderwijs instanties werd het mogelijk datastromen zichtbaar te maken. Het bewustzijn en urgentie dat onderwijsgegevens als open data ontsloten moet worden, werd hiermee verhoogd.
Apps voor ouders
De schoolzoekende ouder in Amsterdam verdwaalt in een wirwar van informatie. Vaak is deze informatie niet up-to-date of zelfs tegenstrijdig. Om ouders te helpen met handige tools organiseerde Open State samen met de gemeente Amsterdam een app challenge. Het doel van deze competitie was om ouders te voorzien van tools op basis van open onderwijs data om daarmee een ``goed geïnformeerde schoolkeuze voor hun kinderen te maken. Om ontwikkelaars daarbij te helpen, bracht Open State ouders en leerkrachten bij elkaar om inzicht te krijgen in de behoeften en wijze waarop gegevens geïnterpreteerd worden.
Data
In 2012 en 2013 organiseerde Open State twee rondes. In de eerste ronde werden toepassingen gemaakt met bestaande open onderwijs data. De winnaars waren 10000scholen.nl, scholenwijs.nl en scholenkeuze.nl. Tijdens de tweede ronde was er een pakket van eisen. App ontwikkelaars werden gevraagd te kijken naar mogelijkheden om lager opgeleide ouders en immigranten te informeren over het onderwijs. Bovendien werden ontwikkelaars gevraagd om te komen met strategieën waarmee ouders gestimuleerd kunnen worden om verder te kijken dan alleen naar cito-scores. Ouders willen op zoek naar de beste school die past bij de behoeften van hun kinderen. De winnaars van ronde 2 waren hoekiesikeenschool.nl, schooltip.net en scholenvinden.nl.
Inmiddels staan de verschillende apps op de onderwijsportaal hoekiesikeenschool.nl waarmee ouders worden geholpen bij het vinden van de tool die het beste bij hun past. De portal helpt de discussie onder ouders over data: wat willen ze en kunnen ze zien. Op dit moment helpen de verschillende apps gemiddeld 50.000 ouders per maand en stelt het ze in staat om prestaties te vergelijken.
Er is een API
Omdat het doorgaans veel tijd kost voordat overheden gegevens als open data ontsluiten en ontwikkelaars eenvoudig toegang nodig hebben voor het maken en functioneren van apps, is de Open Onderwijs API gebouwd. Dit is een door de gemeenschap gebouwde open en toegankelijke database met beschikbare open onderwijs data. Omdat twee jaar geleden data van de onderwijsinspectie niet ontsloten was, werden scrapers gebouwd om de publieke informatie van de inspectie om te zetten in gegevens die toegankelijk en vergelijkbaar zijn. De API helpt app-ontwikkelaars met een enorme set van open onderwijs gegevens en stimuleert tegelijkertijd onderwijsinstellingen om data sneller te ontsluiten. Ondertussen worden steeds meer mensen in het onderwijs en bij overheden zich bewust van de noodzaak voor transparant onderwijs en het openen van data.
Deze post van Alette Baartmans, programmaleider Open Onderwijs Data van Open State werd eerder gepubliceerd op de blog van Open Knowledge Foundation.