Het stemgedrag van gemeenteraadsleden is op veel gemeente-websites moeilijk te vinden. Bij een op de vier gemeenten is het stemgedrag van de gemeenteraad niet te herleiden uit raadsinformatie. Op 19 maart a.s. gaan in meer dan 400 gemeenten kiezers naar de stembus. Het vinden van informatie over de gemeenteraad, zoals verslagen en stemmingen, is op de meeste gemeente-websites niet eenvoudig. Dat blijkt uit onderzoek (pdf) door Open State in samenwerking met studenten van de Universiteit van Utrecht naar de beschikbaarheid en vindbaarheid van raadsinformatie op 77 websites van Nederlandse gemeenten.
Hoewel Nederlandse gemeenten plichtmatig raadsinformatie aanbieden, verschilt de vorm en wijze waarop informatie wordt aangeboden enorm. 18 van de 77 onderzochte gemeenten hebben geen besluitenlijst online en 21 gemeenten hebben geen notulen beschikbaar. De meeste gemeenten hebben wel een audio of videoverslag van raadsvergaderingen maar die zijn in de meeste gevallen niet doorzoekbaar.
Het vinden van raadsinformatie is tijdrovend en de gemeentelijke websites zijn in veel gevallen weinig gebruiksvriendelijk. Bij de helft van het aantal onderzochte gemeenten kost het minimaal 5 klikken voordat een bezoeker bij de raadsinformatie terechtkomt. Er bestaan geen eenduidige benamingen voor notulen of verslagen van de raadsvergaderingen. Zo gebruikt Ede de term ‘Politieke dag’, noemt Arnhem de vindplaats voor raadsinformatie ‘Politieke Maandag’ en bestempelt Almere de notulen als ‘Politieke Markt’.
Er is geen open, gestructureerde machine-leesbare standaard waarmee raadsinformatie in een gebruikersvriendelijke vorm kan worden aangeboden. Slechts 13 van de 77 onderzochte gemeenten hebben een open data portaal maar raadsinformatie is daar geen onderdeel van.
‘Als burgers en journalisten pas na eindeloos zoeken en veel gedoe kunnen zien wat raadsleden doen, tast dat het democratisch gehalte van het lokale bestuur aan. Notulen van de gemeenteraad, stemmingen, besluitenlijsten, de begroting en daadwerkelijke uitgaven dienen eenvoudig online vindbaar te zijn’, zegt Arjan El Fassed, directeur van Open State. ‘Het gaat hier om basisinformatie van de democratische rechtsstaat’.
Open State roept gemeenten daarom op al hun raadsinformatie online te publiceren in een gestandaardiseerde en gestructureerde machine-leesbaar formaat. Als de overheid wil dat burgers meer betrokken worden dan zal de informatie achterstand tussen burgers en overheden verkleind moeten worden.
Rapport: Op zoek naar de lokale stem: Een onderzoek naar digitale basisinformatie over lokale democratie (PDF) – Open State, YLL programma Universiteit Utrecht, januari 2014.
Datasets: raadsinformatie (CSV) | raadsinformatie numeriek (CSV)