NIEUWS

Weinig vertrouwen in zoektocht naar een ‘corona-app’

Het ministerie van VWS heeft uit 660 inzendingen vrijdag 7 potentiële corona-apps geselecteerd die dit weekend aan een publieke consultatie worden onderworpen. De lijst is tot stand gekomen onder enorme tijdsdruk, en niet altijd naar wens van experts die door het ministerie juist waren gevraagd om te helpen bij de selectie.

Signalen van experts die de afgelopen dagen deelnamen aan een consultatie van potentiële corona-apps waarbij een grote lijst met ingediende voorstellen passeerde, zijn zeer verontrustend, schrijft gelegenheidscollectief ‘Veilig tegen Corona’ vrijdag op haar website. Open State Foundation is een van de ondertekenaars van zowel het manifest waarin eerder deze week minimale eisen aan een ‘corona-app’ werden gesteld, als van de update waarin een gebrek aan vertrouwen in het proces wordt uitgesproken.

Een groep van enkele tientallen experts heeft zich donderdag op uitnodiging van het ministerie van Volksgezondheid gebogen over de toen nog 60 overgebleven reacties op de vorige week uitgeschreven aanbesteding. Doel: “Slimme digitale oplossingen die kunnen bijdragen aan bron- en contactopsporing en zelfmonitoring. En andere oplossingen die kunnen bijdragen aan de transitiestrategie.”

Kritiek
Open State Foundation maakte deel uit van de expertgroep, met als doel vooral te kijken naar transparantie, privacy, controleerbaarheid en inclusiviteit van de beschreven oplossingen. En naar de openheid van het proces. Open State hecht er waarde aan om altijd waar nodig kritisch te zijn op digitale transparantie bij en door de overheid, maar vervolgens vooral ook constructief bij te dragen aan oplossingen.

Helaas moeten we, ondanks begrip voor de grote tijdsdruk waaronder ambtenaren op het ministerie nu werken, de kritische mediaberichten van vandaag over het chaotische en uiteindelijk ondoorzichtige proces rond het beoordelen en selecteren van de apps onderschrijven.

Zo is in de Volkskrant te lezen: “De kritiek is niet mals. Het proces, de uiteindelijke uitkomst, de criteria, de haast: eigenlijk ging niets goed.” Anders dan het persbericht van VWS over de 7 ‘finalisten’ doet vermoeden, is deze lijst niet (volledig) samengesteld door de expertgroep. Vragen van Open State over de afwegingen zijn tot op heden onbeantwoord gebleven.

Terug naar de tekentafel
Wij zien dan ook in het selectieproces en het gebrek aan transparantie over de besluitvorming reden om, samen met deze andere deelnemers aan de ‘expertdag’, het ministerie van VWS op te roepen terug te keren naar de tekentafel. En om zich daar niet blind te staren op technische mogelijkheden, maar die in de zoektocht beter te verenigen met criteria als maatschappelijk nut, transparantie, controleerbaarheid, toegankelijkheid, doelbinding en tijdelijkheid.

Tijdlijn: De korte weg naar een corona-app tot nu toe:

  • 6 april: Het OMT adviseert het kabinet om ‘zo snel mogelijk de mogelijkheden voor ondersteuning van bron- en contactopsporing m.b.v. mobiele applicaties te onderzoeken’.
  • 7 april: Minister Hugo de Jonge van VWS spreekt tijdens de wekelijkse persconferentie de wens uit om twee ‘corona-apps’ te ontwikkelen.
  • 8 april: Waag, Bits of Freedom, Code For NL, Open State Foundation en anderen komen met het manifest ‘Veilig tegen Corona’ en 10 harde eisen.
  • 11 april: VWS publiceert de officiele marktverkenning op Tendernet.
  • 13 april: Een grote groep wetenschappers stuurt een inhoudelijk zeer sterk onderbouwde brandbrief aan het kabinet.
  • 14 april: Om 12.00u is de deadline van de marktverkenning. Later zal bekend worden dat er zo’n 750 inzendingen zijn gedaan, waarvan ongeveer 660 serieuze voorstellen.
  • Open State doet niet mee aan de aanbesteding, maar gebruikt het formulier om VWS te wijzen op in onze ogen onvolkomenheden in de eisen.
  • 15 april: Het ministerie brengt het aantal terug van 660 naar 60.
  • 15 april: D66 en Groenlinks trekken aan de bel over het ‘veel te gehaaste’ proces, en een Kamermeerderheid staat achter het organiseren van een hoorzitting.
  • 16 april: Tientallen experts buigen zich gedurende de dag in groepen over de 60 overgebleven oplossingen.
  • 17 april: Het ministerie van VWS maakt bekend dat dit de 7 overgebleven apps zijn. Er is veel kritiek op de procedure en de selectie.
  • 17 – 20 april: De Autoriteit Persoonsgegevens toetst de corona-apps op privacy.
  • 18/19 april: De 7 partijen presenteren een nadere uitwerking van hun oplossingen en leggen die voor aan het publiek in een ‘appathon’.
  • 21 april: Naar verwachting maakt Hugo de Jonge tijdens een persconferentie bekend of en zo ja welke app er gaat worden ontwikkeld. Update: dit lijkt inmiddels onwaarschijnlijk.
  • 28 april: de corona-app(s) gaan/ gaat live…? Update: die kans wordt steeds kleiner. 

Zie verder:
Vrijdag 17/4:

Over het appathon-weekend:

Afbeelding van Sayyid 96 via Pixabay

Ons werk steunen? Dat is heel welkom

Open State Foundation draagt op veel manieren bij aan een open overheid, en een gelijke toegang tot overheidsinformatie voor iedereen. Door data te ontsluiten, toepassingen te maken, te adviseren, op te leiden en het stimuleren van hergebruik van overheidsdata dragen we bij aan een vitale democratie. Wil je ons helpen bij deze missie? Heel graag. We kunnen een eenmalige of periodieke donatie goed gebruiken.

(NB. Open State Foundation heeft de ANBI-status waardoor donateurs hun gift mogen aftrekken van de inkomsten- of vennootschapsbelasting.)