This article is only available in Dutch
Op 24 mei j.l. heeft Open State Foundation, daarin bijgestaan door Wob-expert Brenno de Winter, middels een informatieverzoek alle documenten opgevraagd over de totstandkoming van de Quick Scan Wet Open Overheid van ABDTOPConsult. Volgens de Quick Scan is de Wet Open Overheid (WOO) onuitvoerbaar vanwege hoge kosten. Uit een voorlopige analyse van de opgevraagde documenten blijkt echter dat de invoeringskosten per overheidsorganisatie sterk uiteenlopen en gebaseerd zijn op voorbarige en voorlopige berekeningen.
De Wet Open Overheid is een initiatiefvoorstel dat in april 2016 door de Tweede Kamer aangenomen is. De WOO beoogt overheidstransparantie te vergroten door overheden en publieke instellingen meer informatie actief openbaar te maken en een register op te stellen met informatie die zij beheren. Nadat de Tweede Kamer de WOO aangenomen heeft is er in opdracht van minister Plasterk een Quick Scan uitgevoerd naar uitvoering van de Wet. Deze Quick Scan is uitgevoerd door ABDTOPConsult, topambtenaren die advieswerkzaamheden uitvoeren voor de overheid.
Invoeringskosten
Uit de ontvangen documenten die Open State naar aanleiding van het informatieverzoek heeft ontvangen blijkt dat ABDTOPConsult de hoge invoeringskosten berekend heeft door diverse ministeries en bestuursorganen een inschatting te laten maken van de invoeringstijd en kosten. Hierbij geven organisaties aan dat het ‘vanwege de hoge tijdsdruk een voorlopige quick scan is’. Uit de stukken blijkt verder dat de overheidsorganisaties niet wilden dat berekeningen te herleiden zouden zijn naar de eigen organisatie.
De documenten geven per organisatie een totaal ander kostenplaatje voor de toegankelijkheid van overheidsinformatie. Arjan El Fassed, directeur Open State Foundation: “Het is opmerkelijk dat transparantie van overheidsinformatie te lijden heeft onder slechte archivering. Zo loont het belangrijke informatie moeilijk toegankelijk te maken. Niet de verzoeker die om opheldering vraagt, maar de overheid zelf is de kern van het probleem.”
Op basis van deze voorlopige en diverse berekeningen concludeert ABDTOPConsult dat de invoering van de WOO vele honderden miljoenen euro’s zal kosten. Naar baten voor de samenleving of voor overheden om hun informatiehuishouding op orde te krijgen is amper gekeken. Brenno de Winter: “Er is nu al jaren door veel partijen, waaronder archivarissen gehamerd op de slechte toegang tot overheidsdocumenten. Door nu tegen een betere transparantieregeling te zijn, zal de overheid het oplossen van deze problematiek nog jaren voor zich uit kunnen schuiven. We kunnen wel vaststellen dat de digitalisering bij de overheid is mislukt.”
Nadere analyse
De komende tijd zal Open State Foundation de stukken nader bekijken en ook de nog te ontvangen stukken van de Quick Scan Wet Open Overheid voor decentrale overheden meenemen. Dit zal leiden tot een uitvoerige analyse van het proces rondom de totstandkoming van de Quick Scans Wet Open Overheid.
Open State Foundation heeft de documenten verzocht omdat deze overheidsinformatie inzage moet kunnen bieden in de huidige staat van de informatiehuishouding en status van ICT-systemen bij de overheid. Het is echter op basis van deze documenten en de kwaliteit van gegevens onmogelijk gebleken om per overheidsorganisatie een nulmeting te doen.