Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken wil in de wet vastleggen dat gemeenten na verkiezingen de uitslagen van hun stembureaus publiceren als open data.
Dat schrijft ze vrijdag in antwoord op vragen van de Tweede Kamercommissie Binnenlandse Zaken, die naar aanleiding van onderzoek van Open State de minister om opheldering had gevraagd. Uit het onderzoek dat Open State begin deze maand uitvoerde samen met journalisten van de Volkskrant en KRO-NRCV’s Pointer, bleek dat veel gemeenten de richtlijnen van het ministerie voor transparante verkiezingsuitslagen per stembureau negeren.
Ondanks herhaaldelijke oproepen van Ollongren, publiceerden na de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen van maart slechts 85 van de 355 gemeenten hun uitslagen als open data. Veruit de meeste gemeenten voldeden wel aan de wettelijke eis tot het publiceren van de processen verbaal in (vaak ingescande en sowieso niet machineleesbare) pdf.
“Transparantie en controleerbaarheid van de uitslagberekening zijn van essentieel belang om vertrouwen te kunnen hebben (en te houden) in de uitslag van de verkiezingen”, aldus de minister.
Na ruim twee weken van handmatig verzamelen en het nabellen van alle gemeenten, konden Open State, de Volkskrant en Pointer uiteindelijk van 354 gemeenten alsnog de verkiezingsuitslagen van Provincie en Waterschappen als open data publiceren.
Eind dit jaar
“De (verplichte) publicatie van uitslagen in opendata-formaat wil ik regelen in het aangekondigde wetsvoorstel nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen”, schrijft Ollongren aan de Kamer. “Ik streef ernaar dit wetsvoorstel eind dit jaar gereed te hebben voor indiening bij uw Kamer.”
Deze producties maakten de Volkskrant en Pointer vorige week met de verkiezingsdata:
Volkskrant: Interactieve kaart: Hoe stemde jouw buurt?
Volkskrant: Acht opvallende conclusies over de Provinciale Statenverkiezingen
Volkskrant: Gemeenten negeren nieuwe richtlijnen voor transparantie
Pointer: Gemeenten maken verkiezingsresultaten zelden volledig openbaar
Pointer: Zo verzamelden wij de verkiezingsdata van (bijna) alle gemeenten