Ondanks de aanbeveling van de Commissie Toekomst Overheidscommunicatie uit 2001 om voortaan de antwoorden op Wobverzoeken op internet te zetten, publiceren maar weinig overheden dit soort besluiten online. Ministeries publiceren alleen de antwoorden op gehonoreerde Wob-verzoeken op internet. Het valt echter te betwijfelen of inderdaad alle antwoorden worden gepubliceerd. Dit merken we doordat we met OpenWob bijna alle op internet gepubliceerde Wob verzoeken vindbaar en doorzoekbaar maken. Met deze tool kun je niet alleen Wob besluiten vinden maar ook door bijlagen zoeken. Inmiddels zijn bijna 17.000 documenten doorzoekbaar gemaakt.
Niet alle Wob besluiten ministeries op Rijksoverheid.nl
Wat opvalt is dat ondanks het oude advies van de Commissie Wallage maar weinig overheden structureel gehonoreerde Wob besluiten publiceren op het internet. Zo nam het Ministerie van Volksgezondheid op 4 mei 2016 een Wob besluit over de invoering van een taalvaardigheidstoets voor artsen maar dit besluit en de bijbehorende documenten zijn niet te vinden op de website rijksoverheid.nl. Ook de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) publiceert niet alle Wob besluiten online. Ze publiceerde in 2016 slechts drie Wob besluiten online maar een Wob besluit over controles van twee zorgverzekeraars van 5 april 2016 is daar niet te vinden. De documenten zijn wel te vinden via de onlangs vernieuwde tool OpenWob.
Verdwenen Wob besluiten
Ook verdwijnen eerder online gepubliceerde Wob verzoeken. Zo kunnen 140 Wob besluiten van de Staatstoezicht op de Mijnen niet meer via de website van de toezichthouder worden terug gevonden. Deze Wob besluiten zijn wel te vinden via OpenWob.
Rotterdam vs Utrecht: 2-162
Wat ook opvalt sinds de lancering van OpenWob is dat in tegenstelling tot G4 gemeente Utrecht, de gemeente Rotterdam maar zeer weinig Wob besluiten publiceert. Het zou kunnen zijn dat in Rotterdam beduidend minder documenten worden opgevraagd dan in Utrecht maar dat lijkt niet aannemelijk. Het afgelopen jaar heeft Rotterdam slechts twee Wob besluiten (15 maart 2016 en 7 april 2016) heeft gepubliceerd. In 2015 publiceerde deze gemeenten totaal 10 Wob besluiten terwijl ze naar eigen zeggen zo’n 600 Wob verzoeken kreeg. De gemeente Utrecht is de enige gemeente in Nederland die bijna alle gehonoreerde Wob besluiten op het internet publiceert. Ter vergelijking in 2016 publiceerde de gemeente Utrecht 162 Wob besluiten.
Hoeveel Wob verzoeken worden gehonoreerd?
Als alle besluiten van de ministeries online gepubliceerd zouden zijn dan zou dat betekenen dat slechts op 30% van alle Wob verzoeken bij het Rijk een gehonoreerd besluit valt. Tussen 2013 en 2016 publiceerde de rijksoverheid totaal zo’n 1.594 Wob besluiten. Uit onderzoek van SEO Research zouden de kerndepartementen totaal zo’n 1.187 Wob verzoeken per jaar krijgen. Het aantal gehonoreerde besluiten dat online te vinden is, is dus slechts 33,5%. Een gemeente als Rotterdam kreeg in 2015 zo’n 600 Wob verzoeken maar publiceerde in dat jaar slechts 10 Wob besluiten online.
Electronische weg afgesneden
Bij veel overheden, metname gemeenten, is de electronische weg voor het doen van Wob verzoeken afgesloten. Zelfs verzoeken voor hergebruik van overheidsinformatie moeten per post worden gedaan. Dit is onnodig. In de VS kun je eenvoudig electronisch een Wob verzoek doen en je kunt het hele proces digitaal volgen. Ook data hierover wordt ontsloten als open data. Met tools als FOIA Mapper kun je zo heel eenvoudig Wob verzoeken vinden en volgen. Dat voorkomt onnodige duplicaties doordat verzoekers kunnen vinden naar welke informatie reeds gevraagd is. Ook kun je direct zien bij welke overheid je een informatieverzoek kunt neerleggen. Dat is in Nederland nog altijd onvoldoende bekend, waardoor overheden verzoeken moeten doorsturen naar andere overheden.
OpenWob
Omdat er nog een wereld te winnen is met het vinden en doorzoeken van overheidsinformatie lanceerde Open State Foundation in 2015 de tool OpenWob. Inmiddels zijn via deze tool bijna 17.000 Wob verzoeken, besluiten en bijlagen te vinden. Hier vind je Wob documenten van o.a. de rijksoverheid, de gemeenten Utrecht en Rotterdam, provincies Noord-Holland en Gelderland, het OM en de politie, ACM, NZa, COA, NPO, NCTV, en de AFM.